آرام بخشی جو روانی جامعه یك لزوم انكار ناپذیر
ثبت آسان: تهران- افزایش ولع خرید بخشی از مردم آن هم فراتر از حد نیاز روزمره، ناشی از یك جو روانی است كه ریشه یابی زمینه ها و انگیزه های آن در این شرایط خطیر اقتصادی مهم شمرده می گردد.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، این روزها گرانی و تورم به ترجیع بند همه گفت وگوهای روزمره تبدیل گشته است. این پدیده در همه لایه های زندگی اجتماعی گسترش یافته و همه اقشار جامعه از مرد و زن و كوچك و بزرگ را تحت تأثیر قرار داده است. كار به جایی رسیده است كه حتی كودكان هم با واژه هایی نظیر ارز، طلا و گرانی آشنا شده اند. وقتی چنین پدیده ای تا این حد توسعه پیدا می كند و در عمق جامعه رسوخ می كند موجبات پیدایش نگرانی، ترس و احساس ناامنی روانی را فراهم می سازد.
امكان دارد این احساس عدم امنیت روانی صرفا یك احساس باشد و در عالم واقع امنیت اقتصادی شهروندان تا این حد در تهدید نباشند، با این وجود این مساله می تواند تبعات زیادی برای جامعه به دنبال داشته باشد. در چنین شرایطی مردم برای تأمین امنیت روانی شان امكان دارد دست به هر اقدامی همچون خرید بی ضابطه و احتكار خانگی بزنند. بخصوص اگر بر این باور باشند كه نهادهای متولی امر نمی توانند برای حل مشكلات آنها گامی جدی و معنادار بردارند. از این رو خیلی از رفتارهای مردم در روزها و هفته های اخیر را باید در پرتو همین احساس، مشاهده و بررسی كرد. در این صورت از اینكه امروزه بیش از هر زمان دیگری در فروشگاه ها و مغازه ها با برخی قفسه های خالی اجناس و كالاها روبه رو می شویم، متعجب نخواهیم شد.
در پیدایش این جو روانی و بروز رفتارهای متناسب با آن عوامل مختلفی دخیل اند. یكی از این موارد به طرح ها، سیاست ها و عملكرد دولتمردان باز می گردد.
دولت در ماه های اخیر بعد از خروج آمریكا از برجام و بروز اختلال در اقتصاد كشور به اجرای یك سری بسته های اقتصادی بخصوص در حوزه سیاست های ارزی دست زده است. همینطور اقدامات دیگری در جهت نظارت بر روند واردات، تولید، توزیع و رساندن كالا به دست مردم با قیمت واقعی صورت گرفته است. با این وجود شواهد نشان داده است كه نتایج مطلوب مد نظر دولت بدلایل مختلف حاصل نشده و روند افزایش قیمت ها همچنان ادامه دارد.
شرایط در حالی زمینه را برای شكل گیری جوی روانی در جامعه فراهم نموده كه تا حدودی زیادی از واقعیت های اقتصادی فاصله دارد. در واقع حتی اگر پس از اعمال تحریم های آبان ماه، صادرات نفت ایران بسیار از آنچه كه امروز هست كم تر شود باز هم ذخایر ارز و كالا جوابگوی نیاز جامعه، هست. آنچه كه امروزه با آن روبه رو هستیم شكل گیری احساس ناامنی اقتصادی بوده و بنابر این پدیده ای بیشتر ذهنی است.
رسانه های جمعی هم از چند جهت در شكل گیری چنین امری تأثیر گذار بوده اند. از یك طرف شبكه های اجتماعی در فضای مجازی كه خیلی از آنها تحت هیچ كنترل و نظارتی قرار ندارند و حتی از خارج از كشور هدایت می شوند در دامن زدن به این جو روانی و بحرانی نشان دادن شرایط بسیار تأثیر گذار بوده اند. همینطور انواع شبكه ها و كانال های ماهواره ای معاند خارج از كشور در جهت چنین هدفی روزانه برنامه های زیادی تولید و پخش می كنند.
این در حالی است كه دولت آنگونه كه باید از توان رسانه ای زیادی جهت مقابله با این شرایط برخوردار نیست و رقبای مختلف دولت و رسانه های منتسب به آنها هم می كوشند با معرفی دولت بعنوان مقصر اصلی وضعیت اقتصادی كشور، از شرایط كنونی برای انتخابات آتی بهره برداری كنند.
در این میان فعالان و دلالان اصلی بازار ارز هم به انحاء مختلف تلاش می كنند تا در این شرایط به نفع خود بر موج روانی به وجود آمده سوار شوند.
در نتیجه برخی بی ثباتی ها و سوء استفاده های صورت گرفته در این میان، شاهد ناهنجاری های رفتاری مختلفی در حوزه اقتصاد بوده ایم. برخی وارد كنندگان برای واردات كالا، ارز 4200 تومانی دریافت نمودند، اما در عمل یا كالایی وارد نكرده بودند و یا اگر هم وارداتی صورت گرفته بود بر اساس نرخ رسمی ارز در بازار توزیع نمی شد. تولید كنندگان هم به بهانه های مختلف هر روز بر قیمت كالاهای تولیدی افزودند به صورتی كه هم اكنون از نرخ های شناور سخن گفته می گردد. در كنار این موارد هر روز خبرهای مختلفی از سراسر كشور در ارتباط با احتكار كالاهای گوناگون به گوش می رسد.
اثرات این جو روانی ابتدا به فعالان حوزه های مختلف اقتصادی از تولید كننده ها گرفته تا صادركنندگان، وارد كنندگان و در نهایت توزیع كننده ها در سطوح مختلف منتقل شده و سپس موج نهایی آن به جامعه گسترده مصرف كننده ها هم سرایت كرده است.
همه اینها دست به دست هم داد تا زمینه های بروز احساس ناامنی در جامعه فراهم گردد. بنابر این، چنانچه اشاره شد اگر نقش رسانه ها بخصوص در فضای مجازی و رسانه های خارجی را هم اضافه نماییم، پازل چرایی هجوم مردم برای خرید مازاد بر نیاز تكمیل خواهد شد.
در این رابطه «آلبرت بغزیان» اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت وگو با ایرنا می گوید: مردم در این شرایط تلاش دارند تا به انحاء مختلف قدرت خریدشان را حفظ كنند. قدرت خرید مردم روز به روز در حال كاهش است. قیمت ها پیوسته بالا می رود و دست كم تا زمانی كه ثبات به بازار برگردد باید انتظار این رفتار را از مردم داشته باشیم. این رفتار سوداگرانه نیست. سوداگران با هدف كسب سود دست به خرید و فروش ارز و طلا یا حتی انواع كالا می كنند. اما مردم عادی با هدف حفظ ارزش پولشان این كار را می كنند.
در واقع مردم نگران هستند. از آینده اقتصادی خود چندان مطمئن نیستند. به همین خاطر آنها در سطحی كوچك تر دست به خرید می زنند. دارایی های خویش را به ارز و طلا تبدیل می كنند. با اینكه بانك مركزی به آنها تضمین های لازم را داده است حاضر نیستند دلارهای خویش را به بانك ها بسپارند.
به گفته تحلیل گران، تنها چاره در كوتاه مدت برای آرام بخشی جو روانی جامعه و بازگرداندن امنیت روانی، برخورد قاطعانه دولت و نظارت دقیق و قوی بر جریان تولید و توزیع كالاها و جلوگیری از هر نوع سوء استفاده است.
پس لازمه برگرداندن احساس امنیت به جامعه عملكرد سریع دولت در كنترل و نظارت بر اوضاع كنونی از یك طرف و گفت وگوی روشن و شفاف با مردم جهت خنثی سازی اثر مخرب سیاست های ضد دولت و رسانه های معاند از سوی دیگر است.
پژوهشم**س-م**1552
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد مطلب ثبت آسان