رومینا اشرفی نقص قانون یا فرهنگ؟
به گزارش ثبت آسان یكی از اخبار تلخ و دردناك كه در اوایل خردادماه رخ داد، قتل رومینا اشرفی دختر ۱۴ ساله اهل تالش بود كه به دست پدرش با داس سربریده شد. بی گمان قتل رومینا یكی از وحشتناك ترین جنایاتی است كه در سال های اخیر رخ داده است؛ گرچه درسال های گذشته هم قتل های ناموسی هم داشته ایم اما حدت تلخی این پرونده را نداشته است.
به گزارش ثبت آسان به نقل از ایسنا، ماجرای این پرونده از ارتباط رومینا و بهمن خاوری -دوست و خواستگار رومینا- شروع شد. سن بهمن حدودا دو برابر سن رومینا بود و برای ازدواج با مخالفت خانواده رومینا روبرو می شود و در نهایت فرار می کنند و بعد از دستگیری آنها، رومینا به خانواده اش تحویل داده می شود. فرار رومینا به زعم پدرش یعنی بی آبرویی و در واکنش به این بی آبرویی، داس را برگردن دختر ۱۴ ساله اش نشاند و سرش را برید و پس از قتل فرزندش از خانه روستایی بیرون آمد و اظهار داشت: "من غیرتم را ثابت کردم" و به این نحو نام «رومینا» هم در کنار دیگر قربانیان قتل های ناموسی قرار گرفت.
قتل رومینا اشرفی به روشی که گفته شد و بخصوص وقوع آن به دست پدرش واکنش های زیادی در جامعه به همراه داشت. همچون اینکه بسیاری افراد خواهان مجازات پدر رومینا شدند. برخی قصاص نشدن پدر رومینا را ناعادلانه دانستند. برخی صرفاً خواهان افزایش میزان حبس پیشبینی شده برای یک پدر قاتل شدند و برخی دیگر هم با صرف نظر از بحث درباره نوع مجازات، گفتند که این «نبود مجازات متناسب» برای «پدر» نیست که او را به قتل فرزندش وا داشته بلکه وقوع این «جنایت» و جنایات امثال آن ناشی از برخوردهای مردم با ماجرا است و اساسا «فرهنگ» مهم ترین مبحث در این حوزه است.
طبق ماده ۲۲۰ قانون مجازات اسلامی، پدر در جایگاه ولی دم در قتل فرزند قصاص نمی گردد، بلکه قصاص تبدیل به دیه و تعزیر می شود.
نجفی توانا: باید ریشه فرار دختران زیر ۱۶ سال بررسی شود
به گفته نجفی توانا وکیل دادگستری، قتل های خانوادگی و جنایاتی که در آنها افراد همدیگر را می شناسند، ریشه درسوءتفاهمات و اختلافات گسترده و همینطور ناتوانی افراد برای مدیریت بحران دارد، خشونت از «کلامی» آغاز می شود و در نهایت به جنایت منتهی می شود. جنایت جسمی، حیوانی ترین رفتار نوع بشر است و حادثه ای که رخ داده ریشه سنتی دارد و ارزش های دینی و فرهنگی آنها با شرایط جدید و فضای مجازی چندان انطباق ندارد و گسست و اختلاف بین فرزندان سبب شده با کوچکترین اختلافی مبحث به جای تفاهم به درگیری برسد.
به زغم این حقوقدان، باید ریشه فرار دختران زیر ۱۶ سال که در این حادثه هم رخ داده است بررسی شود تا با اطلاعات حاصله مسئولین بتوانند آنرا مدیریت کنند. متاسفانه ریشه این جنایات به روابط قبلی والدین بر می گردد و هم تعصب بی جا که سبب قتل خانوادگی می شود.
عبدالصمد خرمشاهی: قصاص نشدن پدر و جد پدری، تشویق به فرزندکشی است
عبدالصمد خرمشاهی یکی دیگر از وکلای دادگستری با بیان این که «قصاص نشدن پدر یا جد پدری در کنار سایر علل و عوامل به شکلی تشویق پدران برای کشتن فرزندشان است» اظهار داشت: این ماده قانونی از قبل هم چالش برانگیز بوده است و باتوجه به این که غالب حقوق دانان معتقد هستند که باید این ماده تعدیل شود، قانون گذار به این مساله توجه کند و این ماده جرح و تعدیل یا اصلاح گردد به شکلی که بیم تجری در ارتکاب جرم را در پدران ایجاد نکند.
«رومینا» قربانی تعصبی جاهلانه شد که به غلط ناموس پرستی نام گرفته است
علیرضا آذربایجانی دیگر وکیل دادگستری اعتقاد دارد که رومینا اشرفی، قربانی اقتدارگرایی مردانه توام با تعصب جاهلانه و بی شرافتی شد که در فرهنگ ما به غلط نام آنرا ناموس پرستی گذاشته اند. برای جلوگیری از تکرار این وقایع تلخ که اخبارش جامعه را ملتهب و چهره ای منفی از فرهنگ کشور را خصوصا با تشدید مطلب در رسانه های بیگانه عرضه می دهد، وزارت آموزش و پرورش باید دانش آموزان را با مفاهیمی مثل حقوق فرزندی، خشونت خانگی مستقیم و غیر مستقیم، مدیریت بر عواطف حسی و جنسی دوران بلوغ، چگونگی استیفای حقوق اولیه و... آشنا نماید.
راه پیشگیری از تکرار حوادث مشابه «رومینا»، «فرهنگ سازی» است
فریده غیرت حقوقدان با اشاره به مسائل تربیتی پدر و مادر، جامعه و همه اولیایی که با تربیت فرزندان سروکار دارند، اظهار داشت: تاکید من و همه کسانی که درد و مشکلات جامعه را می فهمند و می خواهند چاره ارائه کنند بر فرهنگ سازی در مورد تربیت، اصول و اقدامات اولیه ای است که وظیفه پدر و مادر می باشد تا چگونه فرزندانشان را تربیت کرده و نسبت به مسایل آگاه کنند.
این وکیل دادگستری در مورد پیشگیری از بروز این نوع جرایم خاطرنشان کرد: تاکید من و همه کسانی که درد و مشکلات جامعه را می فهمند و می خواهند چاره ارائه نمایند بر فرهنگ سازی است. ما بر تربیت، اصول و اقدامات اولیه ای که وظیفه پدر و مادر می باشد تاکید داریم که بچه را چگو. نه تربیت کرده و نسبت به مسایل آگاه کنند.
حجتی: مجازات فرزندکشی بازدارنده نیست
سیدمهدی حجتی یکی دیگر از وکلا معتقد است: بدون شک این دختر ۱۳ ساله، قربانی تلفیقی از فرزندکشی و قتل های ناموسی است که در یک طرف آن ایراد به بازدارنده نبودن مجازات وجود دارد و در سوی دیگر آن، ارزش های حاکم بر یک جامعه سنتی در وقوع آن دخالت دارد.
آزادی اغفال کننده، سبب انتساب تقصیرها به رومینا و تشدید انگیزه پدر شد
داریوش اشرافی یکی دیگر از وکلای دادگستری معتقد است: با آزادی فرد اغفال کننده امکان دارد این تصور در اقوام و همسایگان بوجود میامده که مقصر صرف این اتفاق، آن دختر نگون بخت بوده و حداقل سبب تشدید انگیزه پدر در ارتکاب این جنایت بوده است.
جامعه واکنش سزاواری در مصاف با خشونت خانگی و فرزند کشی نمی بیند
محمدصالح نقره کار یکی دیگر از وکلا با اشاره به اینکه جامعه واکنش سزاواری در مصاف با خشونت خانگی و فرزند کشی نمی بیند، تصریح کرد که لازم است یک فراخوان عمومی برای آموزش و جلوگیری از خشونت خانگی داده شود.
گناه دادگستری در ماجرای قتل رومینا زیاد است
نعمت احمدی یکی دیگر از وکلا با اشاره به اینکه «گناه دادگستری در ماجرای قتل رومینا زیاد است» اظهار داشت: دادگستری اگر همین مقررات موجود مثلا ماده ۴۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری را رعایت می کرد، هیئت ۴ نفره مذکور در این ماده می دانست که نباید دختر را در شرایطی که پدر عصبانی است به او تحویل دهد و این اتفاق نمی افتاد.
مردم شماتت گر از هیولایی که خود ساخته اند اعلام نفرت می کنند
مریم نقاشان حقوقدان هم معتقد است: بحث مجازات قصاص در چنین قتل هایی طبق جامعه شناسی حقوق در تمام دنیا عامل بازدارنده قوی به شمار نمی آید؛ یعنی در این قبیل قتل ها اگر قاتل علم به قصاص شدن هم داشته باشد، مانع موثری برای عدم ارتکاب جرم نمی باشد، پس در چنین قتل هایی به جای اینکه همه توانمان را در تشدید مجازات قرار دهیم بهتر است اسباب تشدید انگیزه ارتکاب قتل را کم نماییم.
قصاص پدر؟ چرا باید در جوزدگی کیفری قرار بگیریم؟
محمود میرخلیلی یکی دیگر از حقوقدانان با اشاره به ماجرای رومینا و قتل او به دست پدرش، اظهار داشت: متاسفانه در صداوسیما، رسانه ها، مساجد و مراکزی که وظیفه دارند فرهنگ اسلامی را ترویج دهند، فرهنگسازی نمی گردد که اگر یک چنین چیزی صورت گرفت شخص احساس نکند از هستی ساقط شده و باید در واقع به یک عملیات انتحاری و امری که به منزله خودکشی است دست بزند.
صالح نیکبخت: حداقل و حداکثر مجازات فرزندکشی افزایش یابد
محمدصالح نیک بخت هم با تاکید بر تشدید مجازات فرزندکشی، اظهار داشت: برای رهایی از تکرار جرایم و پیشگیری از سیطره فرهنگ های پوسیده، آموزش از راه تریبون های عمومی و هم صداوسیما ضروریست و باید کاری کرد که والدین و برادران، خویش را مالک دختر و خواهر خود ندانند و اگر دختران مرتکب تخلفی شوند مجازات آنرا به مراجع قضایی واگذار نمایند.
براساس این گزارش، در قانون مجازات سابق و فعلی برپایه قاعده «انت و ما لک لابیک» و فحوای عدم قصاص پدر به علت قتل فرزند، همچون ادله ای است که در این قاعده به آن استناد شده است.
قتل رومینا اشرفی مستوجب مجازات سنگین است
در ادامه واکنش ها به قتل رومینا، اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه در پاسخ به سوال ایسنا مبنی براینکه با عنایت به قتل رومینا اشرفی در ایام اخیر انتقاداتی نسبت به بحث مجازات پدر، مطرح شده، به نظر شما بعنوان سخنگوی قوه قضاییه، قانون مجازات در این حوزه احتیاج به اصلاح دارد؟ اظهار داشت: قتل رومینا اشرفی و هر نوع قتل نفس دیگر از منظر قوانین جزایی در زمره جنایات و مستوجب مجازات سنگین است که نوع قتل فرق ندارد چه خودکشی و چه برادر کشی و همسرکشی و فرزندکشی و پدرکشی و مادرکشی و هر نوع قتلی باشد را ما جنایت می دانیم و معتقدیم با کسانی که مرتکب جنایات می شوند باید قاطعانه و عبرت آموز برخورد کرد. در این پرونده اینگونه اقدام خواهد شد.
وی اضافه کرد: برخی در این جا دایه مهربان تر از مادر نشوند. کسانی که در داخل کشور یادمان نرفته مخالف قصاص بودند و ضد لایحه قصاص راهپیمایی میکردند و مقاله می نوشتند داعیه مهربان تر از مادر نشوند. قوه قضاییه قاطع و عبرت آموز برخورد می کند.
سخنگوی قوه قضاییه اضافه کرد: اگر مجازات تشدید شود طبق آن عمل می نماییم کما اینکه قوه در لایحه صیانت و کرامت و حفظ حرمت بانوان در بخش مربوط به جنایت مربوط به قتل عمدی بانوان اگر به هر علتی منتهی به قصاص نشود پیشنهاد تشدید مجازات داده و مجازات در لایحه پیشبینی شده است و نسبت به مجازات در قانون فعلی ما شدیدتر است. باز هم قانونگداری با نمایندگان است؛ چه در چارچوب همین لایحه ای که پس از گذشت ۹ ماه از زمانی که آنرا به دولت دادیم آنرا به مجلس تقدیم کنند و چنانچه مجلس در همین لایحه ای که به مجلس می رود وچه در اصلاح قوانین حتما چارچوب قانونی لحاظ می شود و در قتل های فجیع و انتخاب مجازات حتما مجازات اشد اعمال می شود.
واکنش دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک به ماجرای «رومینا»
محمود عباسی دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک هم از آموزش و پرورش خواهان بهره گیری از ظرفیت شبکه شاد برای آموزش حقوق کودک به دانش آموزان سراسر کشور شد و اظهار داشت: بدون تردید وظیفه سنگین ما پیگیری قضایی مبحث و مجازات شدید عامل این جنایت است اما این مورد آخر راه نیست و آغاز یک راه بزرگ و سهمگینی است که ایجاب می کند ما برای جلوگیری از قربانی شدن رومیناها در جامعه گام برداریم. نخستین و مهمترین گام آموزش والدین و خانواده ها است که در وهله نخست بدانند چگونه باید فرزندان خویش را آموزش دهند و در گام دوم رسالت سنگین وزارت آموزش و پرورش که کودکان و دانش آموزان این مرز و بوم را در راه درست فکر کردن و درست اندیشیدن سوق دهد.
کدخدایی: قتل رومینا اشرفی، جنایت نابخشودنی است
در رابطه با خلا قانونی و اینکه قتل رومینا اشرفی می تواند با عدم تصویب لایحه پشتیبانی از کودکان و نوجوانان ارتباط داشته باشد، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان هم اظهار داشت: واقعیت این است که جنایت نابخشودنی است و این امر خلاف شرع و قانون اساسی است و امر غیرانسانی بود و ما انزجار خویش را اعلام می نماییم از این گونه جنایاتی که اتفاق افتاده است. فقط با یک قانون حل نمی گردد. زمینه های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی دارد. باید تلاش کنند نقصها را جبران کنند. آنچه مربوط به ماست لایحه پشتیبانی از اطفال و نوجوانان است که ارتباط مستقیم با مسئله ندارد و این لایحه سال ۹۷ برای ما در یک نوبت آمده و ایرادی داشته و پس از ۸ الی ۹ ماه بعد آمد و یک ایراد بود و همانطور می دانید ۱۰ الی ۲۰ روز برای اعلام نظر، شورا وقت دارد و از سال ۹۷ تابحال مجلس می توانست مصوبه را ارسال و اشکالات را برطرف کند و احیانا اشکالات برطرف شود؛ بنابراین قصوری از شورای نگهبان از قانون پشتیبانی از کودکان و نوجوانان نبوده و ما ایرادات را گفتیم و مجلس می توانست به صورت دو فوریتی یا شکل دیگری برای ما آنرا ارسال نماید و ارتباطی بین این لایحه و جنایت نمی بینم.
کدخدایی همینطور در پاسخ به سوال ایسنا در خصوص اینکه با عنایت به قتل رومینا اشرفی در ایام اخیر و طرح انتقاداتی نسبت به بحث مجازات پدر آیا به نظر شما بعنوان سخنگوی شورا، جا برای اصلاح قانون مجازات در این حوزه وجود دارد و این امر چقدر ضروری است؟ اظهار داشت: ما آمادگی خویش را اعلام می نماییم از هر گونه قانون جدیدی که برای تشدید مجازات این افراد باشد. تلاش می نماییم در کوتاه ترین فرصت اعلام نظر نماییم و اگر مشکل با قانون حل می شود، شورای نگهبان خویش را موظف می داند در این حوزه گام بردارد.
نهایتا ۱۸ خردادماه سالجاری عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان اعلام نمود که لایحه پشتیبانی از اطفال و نوجوانان در جلسه شورای نگهبان بررسی و عدم مغایر با موازین شرع و قانون اساسی تشخیص داده شد.
با عامل جنایت گیلان برخورد عبرت آموز خواهد شد
سیدابراهیم رییسی رئیس قوه قضاییه هم درباره این جنایت هم اظهار داشت که برخورد دستگاه قضا با عامل این جنایت عبرتآموز خواهد بود و از مراکز علمی و دانشگاهی خواست که به صدمه شناسی مسائل اجتماعی بپردازند.
رییسی یکی از علل و عوامل اصلی حوادث و جنایاتی نابخشودنی همچون حادثه گیلان را دوری از خلاق و معنویت دانست و متذکر شد: عدالت در توزیع ظرفیت ها، تأمین معیشت مردم و توجه به اخلاق و معنویت در جامعه از مهم ترین اصول کاهش ناهنجاری های اجتماعی و اقتصادی می باشد که باید بیشتر از همه مورد توجه مسؤلان اجرایی قرار گیرد.
منبع: ثبت آسان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد مطلب ثبت آسان